Wat er mis gaat in Nederland

Maar zonder oplossingen, wil ik niet klagen

Disclaimer: Alles wat ik hier schrijf is mijn persoonlijke mening en ik ben — by no means — de kennishouder op deze gebieden. Heb geen ministeries achter me die het zouden moeten weten, of onderbouw met duidelijke cijfers. Toch heb ik me de afgelopen jaren verbaasd over een boel keuzes die er zijn gemaakt, en vooral, keuzes die niet zijn gemaakt. En net als met stemmen (wat eigenlijk een veel oppervervlakkigere manier van zeggen wat je vind is):

als je je stem niet laat horen, dan is hij er niet.

Dus hier istie.

Autos

We maken ons zo druk om stikstof. Geluid. Milieu. En terecht! Maar de oplossingen die we aanwenden zijn in mijn ogen niet de oplossingen die we moeten nemen. Neem nou het voorbeeld de auto. We hebben recent (ik geloof twee jaar geleden) de bijtelling van de elektrische auto verhoogd.

So what? Zou je denken wanneer je een dieseltje of een andere brandstof auto rijdt.

Door de bijtelling te verhogen, rijden we per saldo in de nieuwe leasecontracten dus nagenoeg allemaal weer een auto op fossiele brandstof. Hierdoor zal, na vier jaar, weer een berg brandstof auto’s voor een ‘goedkoop’ prijsje op de markt belanden, waar dat allemaal elektrische autos hadden kunnen zijn. De lease markt is een markt die de tweedehands automarkt kan voeden met autos die 0 emissie hebben en ze zo verdomd lekker rijden.

Ik stel dus voor dat de bijtelling naar 4% gaat, en er een regel komt dat elektrische auto’s voor de eerste tien levensjaren alleen binnen Nederland mogen worden verkocht.

Nederland heeft intussen misschien wel de beste laadvoorzieningen in europa, er is geen reden om niet elektrisch te rijden, anders dan voor nostalgische redenen of financiele overwegingen. En dat is prima, maar de overheid zou een duw in de goede richting kunnen geven en dat gebeurt nu niet.

Het is overigens geen ‘korting’. Maar eerder een realistische grondprijs, waarbij een brandstof auto extra kosten moet rekenen door zijn vervuiling en zijn complexiteit. Waarom ik zeg ‘complexiteit’ is omdat brandstof autos kunnen worden verkocht tegen een veel lagere prijs dan elektrische autos. Het is namelijk niet de auto waar de fabrikant geld op verdient, maar de onderdelen die je er daarna nodig hebt om hem in leven te houden. In de aftermarket, daar zit de winst.

De wegen

Dan de wegen. We hebben onze maximum snelheid gereduceerd tot 100 kilometer per uur op veel vlakken, terwijl we niet lang daarvoor kosten noch moeite hebben bespaard om het hele land klaar te maken voor 130 kilometer per uur.

Hen die verder voor hun werk moesten rijden hadden pech. Je moet maar een baan dichter bij huis zoeken, of elders gaan wonen. Makkelijk gezegd, maar heb je wel eens vanuit Limburg je huis verkocht en ben je in de randstad gaan wonen? Dan weet je dat je even drie ton mag bijleggen, jezelf gruwelijk in de schulden kunt steken, om een vrijstaand huis in te ruilen voor een appartement met je gezin van 5 of 6.

Ondertussen snappen de appartementhouders van Amsterdam het overigens prima, die vertrekken naar zuid Limburg om de lokale markt compleet te overbieden. Destructief voor de leefomgeving daar, omdat inkomsten en woonmogelijkheden niet meer op elkaar aan sluiten.

En dan ook nog het absurde idee om kilometerheffing in te gaan voeren. Terwijl je al heffing betaalt over je brandstof, en afhankelijk van de hoeveelheid die je daarvan gebruikt (wederom een reden om een zuinigere auto te rijden) je er voor betaalt.

Het lijkt wel alsof we de oogkleppen aanduwen, in plaats van rond kijken naar een goede oplossing.

Maar waarom eigenlijk? Wat zijn de argumenten.. Een auto die harder rijdt dan 100 stoot significant meer uit. En dan zijn er nog drogredenen over geluid (op een snelweg) of het lijflijk risico van de berijder.

Ik stel voor dat elektrische autos zich niet aan de 100kmpu hoeven te houden, maar 130 of harder mogen rijden.

Nee, nee. dit is niet alleen een betoog voor elektrische autos. Maar luister nog even verder. Ik beloof je dat ik meer te vertellen heb waar je me in kunt begrijpen. En trouwens, je kunt er zelf ook eentje rijden wanneer we doen wat ik te zeggen heb.

Het snelheidsverschil is het probleem niet. Een brandstof auto haalt ook een vrachtauto in met een dergelijk verschil en in Duitsland zien we extremere verschillen in snelheid op de autobahn die ook het probleem niet vormen. Elektrische autos zijn inherent veiliger. Er zit geen motor in en ze zien gevaar voordat de gebruiker het ziet en voorkomen ongelukken. Ze stoten niets uit, dus er is geen argument om emissie te roepen, en bovendien maken ze geen motorisch geluid en zijn ontworpen om geluid te reduceren. Geluid kost namelijk energie. Net als warmte.

Onze boeren

Nederland is natuurlijk een prachtig land wat als postzegeltje op de aardbodem het voor elkaar heeft gekregen om zich te weren van het water en op die gebieden, en vele anderen, zich te vestigen als een van de grootste exporteurs van onze veestapel. Daar mogen we zeker trots op zijn. Ik geloof dat we? 80%? Exporteren.

We hebben natuurlijk kritische standaarden waar we aan moeten voldoen en ik sta er volledig achter dat ons vee, evenals onze eigen natuur, goed moet worden behandeld. Ik begrijp alleen niet dat veel van onze producten worden geëxporteerd, en soms weer terug worden geïmporteerd, zodat ze elders of uiteindelijk terug in Nederland weer aan standaarden kunnen voldoen.

Neem bijvoorbeeld honing. De honing die je vindt in de schappen zijn geen ‘echte’ honing. Achterop het etiket staat dat het is gemengd met non-eu honing. Ofwel, een bij wordt gevoerd met suikerwater en dan lijkt het op honing, maar het heeft niks met bloemetjes te maken hoor. Maar wil je echte honing dan moet je wat meer betalen. Alhoewel, als de overheid een einde zou maken hierin zou de vraag het binnenlands aanbod doen drijven waardoor die prijs ook weer omlaag kan.

We stimuleren mono-cultuur. Het Nederland zoals ik dat graag zie heeft een heleboel kleine boeren. Alle mensen die we in protest vinden of kennen en zich afzijdig houden, maar zich evengoed geen raad weten met de situatie.

Ondertussen zijn er boeren die alle fosfaatrechten weten op te kopen en mega stallen maken met dieren die vaak het daglicht niet zien. Wat kan die kleine boer dan? Er is immers iemand oprecht geïnteresseerd in de waarde van die papieren.

Ik stel voor om de extreem grote boeren uit te kopen, en kaders in te stellen voor het aantal van een enkel soort dieren op een plek, om extreem grote boeren te voorkomen.

We hebben ze zelf zo groot laten worden, dus we moeten zelf op de blaren zitten om ze uit te kopen. Maar hierdoor stimuleren we dat de boer kleinschaliger en met een diverser aanbod in zijn winkel zijn werk kan behouden. Dat betekent ook:

Maak het makkelijker om natuur inclusief te boeren.

We weten dat bijvoorbeeld ‘rotational grazing’ (ofwel verschillende soorten dieren na elkaar op een stukje land laten grazen) de grond kan doen helen. Er is niets wat meer stikstof de atmosfeer in blaast dan een omgeploegde akker. Maar de biodiversiteit die het voorgaande met zich meebrengt zorgt voor minder ziektedruk (lees antibiotica), en gevarieerdere planten op een akker. Die zorgen op hun beurt weer voor stikstof absorptie omdat de wortels de stikstof dieper in de bodem opslaan. Hierdoor kan het bodemleven floreren en hebben we écht de potentie om stikstof negatief te worden en minder droogte te ervaren. Geloof je me niet? https://4p1000.org/?lang=en legt het je uit in een filmpje.

Huisvesting

En dan komen we bij huisvesting. Door die gigantische boeren uit te kopen hebben we een boel land vrij gespeeld.

Ik stel voor: Zet 20% van dat land om in bos, en zet nog eens 20% van dat land om in huizen.

Steden als Amsterdam worden net als de grote boeren opgekocht door individuen. Onvoorstelbaar toch? Notabene zit er eentje van in ons koningshuis. Ze sturen de huizenprijs. Net als dat die grote boeren moeten worden geremd, moeten ook deze praktijken worden geremd.

Ik stel voor: zet een rem op het aantal huizen wat herleidbaar is naar een individu. Ook wanneer dit via allerlei rechtelijke constructies is.

Door het land om te zetten in huizen, wordt het eerste probleem direct gemitigeerd. Maar als je het tweede punt niet ook oppakt maak je het probleem alleen maar groter. Nederland heeft simpelweg een woningnood. En als starter kan je het niet maken en kom je gedwongen in de huur om de groten der aarde te voeden met hun koopwaanzin. Dus we hebben meer woningen nodig. En waar huur gepast is, is het eerlijker om een grotere groep vermogenden deze risico’s en ook winsten te laten dragen.

Samen, lijkt mij beter dan alleen.

Energie

En als laatste in mijn relaas, gaat het over energie. De gasprijzen en de energieprijzen schieten omhoog. Veelal kunstmatig overigens. De oorlog in het noorden is een prima excuus om schaarste de prijs te laten stijgen. Maar échte schaarste, is er niet.

We hebben meer dan genoeg mogelijkheden om energie op te wekken. Maar salderen gaan we stoppen?? Dit betekent in effect dat niemand meer zonnepanelen gaat kopen, want waar je nu je opgeleverde energie overdag kunt terugleveren aan het net, en het ‘s avonds voor het zelfde tarief terug kunt krijgen (je weet wel, wanneer iedereen weer terug thuis is en de energie daadwerkelijk nodig heeft), zal je daarna duur gaan inkopen en goedkoop gaan verkopen. Ofwel, het rendeert niet meer.

Ik stel voor: een minimum te stellen op de teruglever prijs aan het net, maar tevens elektrische autofabrikanten hun auto’s energie kunnen laten terugleveren aan het huis.

Een gemiddeld gezin gebruikt 11Kwh op een avond? Een elektrische auto heeft 75kwh aan boord. Als je daar een beetje van kunt aftappen kan je overdag je auto laden, en ‘s avonds je wasje draaien en wat lampjes aanhebben op de energie die je zelf hebt opgewekt. Zo stel je de Nederlander in staat om zijn eigen energie op te slaan in een apparaat wat hij toch al heeft, of kan gaan krijgen. En als hij die niet heeft, heeft hij een eerlijkere prijs voor zijn energie terug. Zielig voor de energiemaatschappijen? Nee hoor.

Ons energie netwerk is verouderd maar we zijn het druk aan het opwaarderen. Soms is het lastig omdat we meer verbruiken, of terug leveren dan de lijnen in de grond ooit voor bedoeld waren. Maar de vraag naar energie blijft groeien.

Het wordt onmogelijk gemaakt om zelf je energie duurzaam op te kunnen wekken. Terwijl we inmiddels allemaal weten dat lokaal inkopen en distribueren een van de oplossingen is. Waarom doen we dat ook niet voor energie?

Ik stel voor: alle bedrijven boven een bepaalde omzetgrens moeten worden verplicht om zonnepanelen op hun panden te leggen met minstens 60% zonnerendement volgens een logische rekenconstructie, direct verkoopbaar als energieleverancier aan huizen in een straal rondom het bedrijf.

En omzet natuurlijk hè. Niet winst. Want het is in Nederland heel gemakkelijk om je omzet hoog te hebben en 0 inkomsten te hebben. Je geld in een holding stoppen en een lening nemen bij je holding. Of ‘diensten’ tussen holdings te verkopen voor onrealistische prijzen. Je belastingadviseur heeft vast nog meer ideeën voor je.

Ondertussen duwen we die oogkleppen weer hard aan, en kijken we niet of onvoldoende naar alternatieven. Want hoe goedkoper energie wordt, hoe makkelijker het wordt om je verwarming over te schakelen op een airco die verwarmd of koud maakt waardoor je van aardgas af kunt.

Om te verbeteren moeten we niet alleen naar dat wat we vandaag kennen kijken, maar ook naar dat wat er morgen kan zijn. Innovatie is moeilijk als je hoofd onder water dreigt te gaan, maar de enige oplossing als je écht moet veranderen.

Ik heb ook een artikel geschreven over een voorbeeld van alternatieve energie waar we nog of onvoldoende in investeren. Is wel in het engels, maar mocht je willen: Mijn artikel ‘how to save the planet’

Conclusie

Neem me asjeblieft met een korreltje zout. Ik ben ook niet alwetend hierin, en misschien heb ik het fout op een of meerdere onderdelen. Maar desondanks vind ik dat ik me soms moet laten horen. Als ik het niet begrijp, maak het me dan duidelijk. Ik ben ontvankelijk voor argumenten en wil graag het juiste doen. Als het beter kan, moet het beter. Wat mist er in mijn beredeneringen waardoor ik het compleet verkeerd zie?

Groetjes,
Een bezorgde Nederlander die bijzonder veel van zijn land houdt.